Á Mars er yfirborðsís að mestu leyti aðeins tímabundið fyrirbæri. Setlögin á báðum pólsvæðunum eru þykkir bunkar af varanlegum vatnsís og einnig gæti suðurpólhettan haft varanlegt (en engu að síður breytilegt) lag af koldíoxíðís. Á lægri breiddargráðum er hins vegar árstíðabundið hrím (að mestu CO2 en líka örlítill vatnsís) sem birtist og hverfur ár hvert.

Nokkrir afskekktari vatnsísblettir finnast nærri setlögunum við norðurpólinn. Í mörgum tilvikum hefur ísinn safnast saman og orðið nokkuð þykkur, eins og í Louth gígnum. Í þessu tilviki sást á mynd HiRISE hvar þunnt lag af ljósleitu hrími, snemma sumars, þakti hluta gígbarms. Þykktin er þó ekki mikil og áhrifin á landslagið eru óveruleg. HiRISE vaktaði svæðið út sumarið og fann út að hrímið hvarf ekki, svo hér er um að ræða varanlegan ísblett þótt jaðrarnir hafi skroppið örlítið saman yfir sumarið.

Koldíoxíð er óstöðugt við þær aðstæður sem ríkja á sumrin, svo líklega er þetta vatnsísblettur. Hugsanlegt er að hann sé á fyrstu stigum ákomu, eða að magn íss í litlum gígum tiltölulega fjarri pólnum þurfi ekki að vera mikið til þess að hann sé í jafnvægi.

Ekki hefur tekist að útskýra annað fyrirbæri í þessum gíg, en það eru dreifðu dökku blettirnir á botni gígsins. Þeir líkjast „þíðublettum“ sem sjást á koldíoxíðíssvæðum snemma á vorin, en blettirnir birtast á hrímlausum svæðum og endast út sumarið.

Þýðing: Sævar Helgi Bragason

númer: ESP_037551_2540
dagsetning myndatöku: 31. júlí 2014
hæð yfir sjávarmáli: 319 km

https://uahirise.org/hipod/is/ESP_037551_2540
NASA/JPL-Caltech/University of Arizona
#Mars #NASA #Icelandic #íslenska