Á láglendum svæðum Hellas dældarinnar — stærstu árekstradældinni á Mars — sjást oft flóknar jarðmyndanir með beltuðum hryggjum, farvegum og dældum. Lög af þessu tagi benda til þess að yfirborðsefnin hafi flætt um og síðan hafi undist upp á það eins og í karamellu. Hryggirnir og hryggjahópar vísa þá í straumstefnuna og mynda það sem kallast straumlínun.

Landslagið verður enn flóknara þegar við tökum eftir að hryggirnir hafa sumstaðar brotnað upp. Þeir virðast stöðvast skyndilega og eru brotnir upp í kubbamynstur. Þetta gæti verið vegna þess að straumefnið hafi að hluta til rekið í stundur. Einnig gæti mikið rof hafa orðið á svæðinu öllu frá þeim tíma þegar karamellulegu hryggirnir urðu til. Sé raunin sú gæti streymið hafa verið miklu flóknara og þrívíðara, svo að lausu hlutarnir eru í raun svæði þar sem flæðið breyttist upp og niður miðað við núverandi flöt veðraða yfirborðsins. Þannig sjáum við aðeins þverskurð í gegnum mun flóknari myndanir, með sveigjum og beygjum, sem enn eru grafnar djúpt undir yfirborðinu.

Ekki er vitað úr hverju þetta karamellulega efni er. Hart og mjúkt berg, sem og ís og ísríkar bergleifar, geta afmyndast með tímanum og flætt við þann mikla þrýsting sem ríkir djúpt undir yfirborðinu. Eftir á getur mismikið rof orðið á harða og mjúka berginu og ísefni blandast við þannig að beltuð lög verða til sem mynda hryggina, farvegina og dældirnar sem við sjáum í dag.

Þýðing: Sævar Helgi Bragason

númer: ESP_033995_1410
dagsetning myndatöku: 27. október 2013
hæð yfir sjávarmáli: 259 km

https://uahirise.org/hipod/is/ESP_033995_1410
NASA/JPL-Caltech/University of Arizona
#Mars #NASA #Icelandic #íslenska