Στο επίκεντρο αυτής της εικόνας του προγράμματος HiRISE, βρίσκεται ένα σύνολο σκοτεινόχρωμων θινών άμμου στα όρια του βορειοανατολικού άκρου, του πεδίου θινών στην Καλδέρα του Νείλου, στο οροπέδιο της Μεγάλης Σύρτεως (Syrtis Major).

To φωτεινότερο έδαφος κάτω από τις θίνες είναι μιά πανάρχαια πεδιάδα από ροές λάβας. Οι ρωγμές που παρατηρούμε σ’ αυτήν σχηματίστηκαν προφανώς όταν η λάβα ψύχθηκε και συστάλθηκε. Πολλές από τις ρωγμές αυτές είναι επίσης σκοτεινόχρωμες, πιθανότατα από την άμμο, που έχει παγιδευτεί εκεί. Το σκοτεινό χρώμα των θινών υποδηλώνει βασαλτική προέλευση της άμμου, που τις απαρτίζει.

Το αν όμως η άμμος προήλθε από την ίδια την Καλδέρα του Νείλου, δεν είναι καθόλου βέβαιο, αφού είναι δυνατόν να έχει μεταφερθεί εδώ από κάποια άλλη μακρυνή τοποθεσία, από τον άνεμο. Οι θίνες παρουσιάζουν το κλασσικό σχήμα, με την μιά κυρτή πλευρά, την στραμένη προς τον άνεμο, να είναι πιό ομαλή, ενώ η κοίλη πλευρά, η απάνεμη, έχει πιό απότομη πλαγιά και καταλήγει σε δυό μύτες. Είναι οι λεγόμενες “ημισεληνοειδείς θίνες” (barchans) και σ’ αναλογία με την Γη, σχηματίζονται σε περιοχές με περιορισμένα αποθέματα άμμου.

Οι δύο μύτες των θινών κατευθύνονται αντίθετα από την φορά του ανέμου, δείχνοντας έτσι ότι εδώ οι άνεμοι πνέουν από τ’ ανατολικά-βορειονατολικά (επάνω δεξιά πλευρά της εικόνας). Κάνοντας μεγένθυση στην εικόνα, είναι ορατές κατολισθήσεις στις απάνεμες απότομες πλαγιές, ένδειξη πρόσφατων καταρρεύρεων των πλαγιών. Ρυτιδώσεις είναι επίσης ορατές στις επιφάνειες των θινών, που φανερώνουν ότι οι άνεμοι όχι μόνο μετατοπίζουν τις θίνες κατά μήκος της πεδιάδας της λάβας, αλλά και τις τροποποιούν. Μιά άλλη εικόνα του HiRISE, η PSP_004331_1890 παρουσιάζει κι άλλες ημισεληνοειδείς θίνες στην Καλδέρα, νοτιότερα απ’ αυτή την περιοχή.

Απόδοση στα ελληνικά: Αριστείδης Σκουρτόπουλος

αριθμός: PSP_005684_1890
ημερομηνία απόκτησης: 13 Οκτώβριου 2007
υψόμετρο: 271 χλμ

https://uahirise.org/hipod/gr/PSP_005684_1890
NASA/JPL-Caltech/University of Arizona
#Mars #NASA #επιστήμη #ελληνικά #Ελλάς