Η εικόνα αυτή παρουσιάζει ένα εξαίρετο δείγμα αστεροειδούς μετεωρικού κρατήρα στην Πεδιάδα των Ιλισίων, νοτιοανατολικά της Ηπείρου των Ιλισίων, της δεύτερης σε μέγεθος, ηφαιστιακής προελεύσεως, ηπείρου στον Άρη.

Οι αστεροειδείς μετεωρικοί κρατήρες εμφανίζουν διακριτές γραμμές εκτοξευόμενου υλικού, πού ξεκινούν όλες ακτινικά από το σημείο πρόσκρουσης, δημιουργόντας σχήμα αστεριού. Αρχικά, επειδή τέτοιου είδους κρατήρες είχαν παρατηρηθεί στο Φεγγάρι, στον Ερμή και σε φεγγάρια του Δία και του Κρόνου, νομίζαμε ότι σχηματίζονται μόνο σε σώματα πού στερούνται ατμόσφαιρας.

Η άποψη αυτή όμως εγκαταλύφθηκε, όταν η φωτογραφική μηχανή THEMIS άρχισε την έρευνα της Αρειανής επιφάνειας, στην περιοχή του υπερύθρου, αποκαλύπτοντας αστεροειδείς μετεωρικούς κρατήρες. Οι ακτίνες, αυτές καθ' εαυτές, αποτελούνται από υλικά, πού εκτινάχθικαν ακτινικά από την πρόσκρουση και στην περίπτωση των μεγάλου μεγέθους κρατήρων, από αλύσους (γραμμικά διατεταγμένους) δευτερευώντων κρατήρων.

Το έδαφος γύρω από τον κρατήρα εμφανίζει ένα ελαφρύ ανάγλυφο από ελικοειδείς ράχες. Ενδεχομένως να πρόκειται γιά πτυχές, πού δημιουργήθηκαν από την πίεση της πρόσκρουσης, ή να προέρχονται από την ψύξη της προϋπάρχουσας λάβας, πού είναι το επικρατές χαρακτηριστικό της περιοχής. Αν και η επιφάνεια σήμερα καλύπτεται από ανοιχτόχρωμο, φερτό από τον άνεμο, υλικό, στους μεγάλους κρατήρες αποκαλύπτεται το σκοτεινό βασαλτικό υλικό του υπεδάφους.

Ο συγκεκριμένος κρατήρας είναι αρκετά κοντά σ' έναν ακόμη μεγαλύτερο αστεροειδή κρατήρα, γνωστό ως Zunil, ώστε πιθανώς ν' αποτελεί έναν από τους δευτερεύοντες κρατήρες του. Οι δευτερεύοντες κρατήρες είναι γενικά ρηχότεροι, εξ αιτίας της μικρότερης ταχύτητας πρόσκρουσης και συχνά μη-κυκλικοί, εξ αιτίας της μικρής γωνίας πρόσκρουσης. Ο συγκεκριμένος όμως είναι πρακτικά κυκλικός, με μεγάλους βράχους ορατούς στο χείλος του και στο εσωτερικό του. Ένα ελαφρώς σκοτεινότερο υλικό είναι ορατό ακτινικά, γύρω από τον κρατήρα και ίσως ν' αποτελείται από λεπτόκοκκο υλικό, πού εκτινάχθηκε μακρύτερα την στιγμή της πρόσκρουσης. Το εσωτερικό του φαίνεται να είναι ρηχότερο απ' ότι θα περιμέναμε από μιά πρόσκρουση με μεγάλη κινητική ενέργεια, πού χαρακτηρίζει τις πρωτεύοντες μετεωρικές κρούσεις. Πάντως γιά ν' αποφανθούμε αν πρόκειται γιά κύριο ή δευτερεύοντα κρατήρα, πρέπει να υπολογίσουμε με ακρίβεια τον λόγο του βάθους προς την διάμετρό του, κατασκευάζοντας ένα υψομετρικό μοντέλο του.

Απόδοση στα ελληνικά: Αριστείδης Σκουρτόπουλος

αριθμός: ESP_018352_1805
ημερομηνία απόκτησης: 26 Ιούνιου 2010
υψόμετρο: 272 χλμ

https://uahirise.org/hipod/gr/ESP_018352_1805
NASA/JPL-Caltech/UArizona
#Mars #NASA #επιστήμη #ελληνικά #Ελλάς

twitter  •  tumblr